Finansowanie działalności firmy – czym jest koszt kapitału?

‍

Każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą musi określić, w jaki sposób może finansować swoją działalność. Czy lepszym jest korzystanie z własnych środków (kapitał własny), czy może z długu (np. w postaci kredytu bankowego)?

Kapitał własny vs dług – różnice                                    

Kapitał własny pochodzi od właścicieli firmy (wspólników, akcjonariuszy) i nie wiąże się z koniecznością jego zwrotu. W zamian, inwestorzy oczekują udziału w zyskach (np. dywidendy) oraz wzrostu wartości przedsiębiorstwa.

Koszt kapitału własnego to oczekiwana stopa zwrotu wymagana przez właścicieli. Najczęstszą praktyką jest określanie jego poziomu przy pomocy modelu CAPM. Finansowanie działalności kapitałem własnym jest z reguły droższe, ale bezpieczniejsze z punktu widzenia spółki – brak zobowiązań wobec wierzycieli zmniejsza ryzyko utraty płynności.

Dług to środki pozyskane na określony czas, które trzeba zwrócić wraz z odsetkami (np. kredyt, obligacje, leasing). Kosztem finansowania długu jest poziom oprocentowania, przy jakim przedsiębiorstwo może się zadłużać, z uwzględnieniem korzyści jaką stanowią podatkowe koszty odsetek .Koszt finansowania dłużnego jest niższy niż kapitału własnego, jednak należy mieć na uwadze, że nadmierne zadłużenie może prowadzić do problemów z płynnością. Ponadto instytucje finansowe ustalają maksymalny poziom, do którego są gotowi udzielić kredytu.

Koszt finansowania całkowitego firmy wyraża wskaźnik WACC, czyli średnioważony koszt kapitału, który pokazuje, ile firma musi średnio „zapłacić” za każdą pozyskana jednostkę finansowania. Co do zasady, im niższy WACC, tym lepiej – oznacza to tańsze źródła kapitału i większą wartość dla właścicieli firmy.

Optymalna struktura finansowania

Optymalna struktura kapitału to proporcja długu i kapitału własnego, która maksymalizuje wartość firmy. Relatywnie mniejszy udział długu sprawia, że przedsiębiorstwo nie wykorzystuje potencjału dźwigni finansowej. Z kolei zbyt duże zaangażowanie długu zwiększa poziom ryzyka prowadzenia działalności co z kolei wpływa na wzrost kosztu kapitału.

Przy wyliczaniu WACC uwzględnia się koszt kapitału własnego, koszt długu po opodatkowaniu oraz udział długu i kapitału własnego w strukturze finansowania.

Oto przykłady spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie z różnymi strukturami finansowania, wyrażonymi wskaźnikiem D/E (zadłużenie ogółem/kapitał własny):

1.      CD Projekt S.A.:

D/E = 0,00, czyli firma nie korzysta z zadłużenia kredytowego i finansuje swoją działalność wyłącznie kapitałem własnym. Jest to bezpieczna struktura finansowania, jednak ograniczony jest tutaj efekt dźwigni finansowej, obniżającej koszt kapitału ogółem.

2.      Asseco Poland S.A.:

D/E ok 50%, czyli firma osiąga korzyści podatkowe z wykorzystania długu w finansowaniu prowadzonej działalności oraz efektywnie korzysta z finansowania obcego bez ponoszenia nadmiernego ryzyka. Wskaźnik WACC tej firmy będzie niższy niż w spółkach korzystających wyłącznie z kapitału własnego.

3.      Tauron Polska Energia S.A.:

D/E > 1,00, czyli firma jest wysoce zadłużona, maksymalnie korzysta z efektu dźwigni finansowej, ale ponosi przy tym wysokie koszty finansowe co wiąże się też z dużym ryzykiem finansowym.

Optymalna struktura finansowania to nie tylko kwestia dostępności kapitału, ale również jego kosztu i wpływu na wartość firmy. Zrozumienie pojęcia WACC i analiza różnych scenariuszy finansowania pozwala podjąć decyzje, które będą wspierać długoterminowy rozwój firmy.

Należy jednak pamiętać, że nie ma jednej modelowej struktury dla każdej firmy – zależy ona m.in. od branży, ryzyka, etapu rozwoju przedsiębiorstwai możliwości pozyskania dodatkowego finansowania. Warto jednak regularnieanalizować swoje źródła kapitału finansującego majątek i poszukiwać najlepszych rozwiązań.

‍